Innerlijke ruimte in een wereld die steeds harder duwt
Onlangs las ik een artikel uit NRC waarin wordt beschreven dat het slecht gesteld is met de mentale gezondheid in Nederland. Op basis van cijfers van het RIVM en het Trimbos-instituut wordt geconcludeerd dat vooral adolescenten, jongvolwassenen en vrouwen steeds vaker kampen met angst, somberheid, stress en overbelasting.
Dat roept een pijnlijke maar belangrijke vraag op:
Hoe kan het dat juist in één van de meest welvarende landen ter wereld zoveel mensen zich mentaal uitgeput voelen?
Veel druk, weinig ruimte
De onderzoeken laten een duidelijk patroon zien. Jongeren voelen zich vaker eenzaam, gespannen en onvoldoende toegerust om met de uitdagingen van het leven om te gaan. De druk is hoog, terwijl de ruimte om te herstellen steeds kleiner wordt. Prestatiedruk op school en werk, sociale media die altijd doorgaan, een toekomst die onzeker voelt en veranderingen die sneller gaan dan we kunnen bijbenen.
Het probleem lijkt niet zozeer dat we minder aankunnen, maar dat de wereld steeds harder op ons duwt — zonder pauzeknop.
Het probleem achter de problemen
Wat mij raakte, is dat het Trimbos-instituut steeds vaker spreekt over afgenomen mentale veerkracht. Niet de omstandigheden op zich maken ons kwetsbaar, maar het ontbreken van innerlijke ruimte om ermee om te gaan. We staan voortdurend ‘aan’. Onze aandacht is naar buiten gericht, prikkel na prikkel volgend. De geest is reactief geworden.
Herken je dat gevoel van altijd bezig zijn, maar zelden echt tot rust komen?
Wat meditatie doet
Uit veel onderzoek blijkt dat meditatie precies daar werkt waar de spanning ontstaat. Mediteren helpt het zenuwstelsel tot rust te komen. De adem verdiept, het lichaam ontspant en de geest krijgt weer ruimte. Niet door problemen weg te duwen, maar door er anders mee aanwezig te zijn.
Er ontstaat een subtiel maar essentieel verschil:
de situatie is er nog steeds, maar je hoeft er niet volledig in meegezogen te worden.
Dat onderscheid vormt de basis van veerkracht.
Meditatie als training van aandacht
In een wereld die onze aandacht voortdurend versnipperd, traint meditatie een van onze meest onderschatte vermogens: gerichte aandacht. Aandacht die je kunt richten, vasthouden en – wanneer je afdwaalt – vriendelijk kunt terugbrengen.
Veel mensen merken al na enkele weken dat ze:
-
rustiger reageren
-
meer helderheid ervaren
-
beter voelen wat ze nodig hebben
-
minder meegesleurd worden door prikkels en gedachten
Meditatie is daarmee geen vlucht uit het leven, maar juist een krachtige manier om het leven bewuster en stabieler te dragen.
Van overleven naar leven
De cijfers uit de onderzoeken zijn confronterend, maar dragen ook een hoopvolle boodschap in zich:
veerkracht is te trainen.
Mentaal welzijn is geen kwestie van geluk of aanleg, maar van aandacht, oefening en ruimte maken.
In een samenleving die steeds sneller draait, is meditatie misschien geen luxe meer, maar een gezonde vorm van zelfzorg.
Meditatie in mijn lessen
Bij mij kun je wekelijks op maandag samen mediteren.
De vorm is eenvoudig en toegankelijk:
-
elke week een begeleide meditatie
-
1x per 8 weken een liggende Yoga Nidra, voor diepe ontspanning
-
om de week (in de oneven weken) een half uur ‘stilte zijn’
zonder woorden, met alleen een belletje aan het begin en aan het einde
Geen prestatie, geen moeten. Alleen ruimte om te zijn.
Een uitnodiging
Mediteer je al en merk je wat het met je doet? Praat er dan eens over met anderen. Juist ook met jongeren, want veel mensen weten nog niet hoe krachtig en helpend meditatie kan zijn. Samen de drempel over is vaak makkelijker dan alleen.
Je bent van harte welkom om het zelf te komen ervaren.
